ΚΛΙΝΙΚΗ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

Οι πομφοι είναι ερυθηματωδεις και οιδηματωδεις συχνά συρρεουσες βλάβες, που συνοδεύονται από έντονο κνησμό ή αίσθημα καυσου.

Οι πομφοι ενίοτε συνοδεύονται και από έντονο οίδημα(πρήξιμο) ιδίως σε περιοχες όπως τα βλέφαρα, τα χείλη και τα γεννητικά όργανα και σε αυτήν την περίπτωση μιλάμε για κνίδωση με αγγειοοιδημα.

Η κνιδωση μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια, χαρακτηρίζεται από υφέσεις και εξάρσεις και σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να είναι το σύμπτωμα μιας άλλης πρωτοπαθούς νόσου.

Τα αιτία της κνιδωσης είναι πολλά. Διαφορά τρόφιμα, φάρμακα, βακτηριακες και ιογενείς λοιμώξεις, φυσικά ερεθίσματα(πίεση, θερμοκρασία) μπορούν να προκαλέσουν κνίδωση.

Όταν δεν υπάρχουν εμφανή αιτία για την χρόνια κνίδωση αυτή ονομάζεται χρόνια ιδιοπαθης κνίδωση.

Στην αντιμετώπιση την κνιδωσης κύριο λόγω έχουν τα αντισταμινικα (πρώτης και δεύτερης γενιάς) ενώ σε ειδικές περιπτώσεις μπορούν να χρησιμοποιηθούν και αλλά φάρμακα όπως η μοντελουκαστη (ανταγωνιστές λευκοτρενιων) και η ομαλιζουμαμπη (μονοκλωνικό αντί IgE αντίσωμα), ενώ τα κορτικοστεροειδη περιοριζονται μονο για βραχυπρόθεσμη χρήση.

Η ηλικία έναρξης της νόσου είναι συνήθως μετά τα 30 έτη, είναι πιο συχνή στις γυναίκες και εκδηλώνεται κυρίως στις περιοχές του μετώπου, των παρειών και της μύτης.

Χαρακτηρίζεται ανάλογα με το στάδιο της νόσου από παροδικό ερύθημα, ευρυαγγείες, μόνιμο και επίμονο ερύθημα, φλεγμονώδεις βλάβες όπως βλατίδες και φλύκταινες, ενώ στα πιο προχωρημένα στάδια μπορεί να έχουμε και την εμφάνιση ρινοφύματος. Συχνά τα συμπτώματα αυτά συνοδεύονται από αίσθηση καύσου ενώ μπορεί να εμφανιστεί και βλεφαρίτιδα.

Η ακριβής αιτιολογία της ροδόχου νόσου δεν είναι γνωστή, πρόκειται όμως για μια πολυπαραγοντική ασθένεια για την οποία έχουν ενοχοποιηθεί διάφοροι παράγοντες όπως, η υπεριώδης ακτινοβολία, μικροοργανισμοί του δέρματος όπως το demodex, αγγειακές/γαστρεντερικές διαταραχές, γενετική προδιάθεση, τοπικά σκευάσματα και καλλυντικά, ανωμαλίες της τριχοσμηγματογόνου μονάδας και άλλα.

Οι παράγοντες που επιδεινώνουν την ροδόχρου νόσο είναι η έκθεση στον ήλιο, η κατανάλωση αλκοόλ και πικάντικων φαγητών, το συναισθηματικό στρες, η έντονη άσκηση και η έκθεση σε πηγές θερμότητας.

Για την θεραπευτική προσέγγιση της νόσου υπάρχουν τοπικές και συστηματικές θεραπείες καθώς και θεραπείες laser που σε συνδυασμό με την αποφυγή/ελαχιστοποίηση των ερεθιστικών παραγόντων εξασφαλίζουν μια αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου.

Ο κύκλος ζωής της τρίχας χωρίζεται σε 3 φάσεις, στην αναγενη φάση κατα την οποία η τρίχα αναπτυσεται (διάρκεια 2-6χρονια), στην καταγενη φάση που είναι μια μεταβατική περίοδος (διάρκεια 3-4 εβδομάδες) και τέλος στην τελογενη φάση όπου είναι η φάση της πτώσης της τρίχας(διάρκεια 3-4μηνες).

Εκτός της φυσιολογικής απώλειας των τριχών, υπάρχουν διαφορετικά είδη τριχόπτωσης.

• Ανδρογενετική αλωπεκία
• Ουλωτικη αλωπεκία
• Γυροειδης αλωπεκία
• Διάχυτη αλωπεκία

Στη διάγνωση της τριχόπτωσης εκτός από την κλινική εικόνα σημαντικό ρόλο έχει η ψηφιακή τριχοσκοπηση όπου γίνεται δερμοσκοπηση των τριχών και αναλύονται τα φυσικά χαρακτηριστικά τους. Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να κριθεί απαραίτητη η βιοψία από το τριχωτό της κεφαλής (ουλωτικες αλωπεκιες) και εργαστηριακός έλεγχος. Τέλος υπάρχει και η δυνατότητα διενέργειας γενετικού τεστ τριχόπτωσης όπου βάση της ανάλυσης του DNA του ασθενή εξατομικεύεται η θεραπεία. Το τεστ πραγματοποιείται μόνο μια φορά και προσφέρει πολύ υψηλή ακρίβεια στον γενετικό προσδιορισμό.

Οι θεραπείες διαμορφώνονται ανάλογα με το είδος της τριχόπτωσης και τις ανάγκες του ασθενή, προσφέροντας έτσι μια εξατομικευμένη λύση για κάθε ασθενή.

Στην πρώτη περίπτωση η υπερίδρωσίν είναι συνήθως εστιακή (παλάμες, μασχάλες, πέλματα) ενώ στη δευτερογενή υπεριδρωσία η υπερβολική έκκριση ιδρώτα οφείλεται σε ορμονικές ἠ μεταβολικές διαταραχές.

Η υπεριδρωσία εμφανίζεται εξίσου και στα δυο φυλά και συχνά συνοδεύεται από βρωμιδρωσία (άσχημη μυρωδιά του ιδρώτα).

Η υπεριδρωσία επηρεάζει αρνητικά την ψυχολογία και την ποιότητα ζωής όσων την παρουσιάζουν καθώς ο υπερβολικός ιδρώτας καθιστά πολλές φορές δύσκολες απλές κινήσεις, είναι ορατός στα ρούχα και έχει αντίκτυπο στις κοινωνικές και επαγγελματικές επαφές.

Με την χρήση βοτουλινικής τοξίνης (BOTOX – DYSPORT) επιτυγχάνουμε με αποτελεσματικό και ασφαλή τρόπο τον έλεγχο της υπεριδρωσίας σε μασχάλες, παλάμες και πέλματα.

Πριν την χρήση της βοτουλινικής τοξίνης πραγματοποιείται το τεστ αμύλου/ιωδίου που μας δείχνει ποιες περιοχές έχουν έντονο πρόβλημα για την πιο ακριβή εφαρμογή του Botox – Dysport. Η θεραπεία διαρκεί περίπου 20 λεπτά και τα αποτελέσματα είναι ορατά από την πρώτη εβδομάδα.

Η μείωση της υπεριδρωσίας με τη χρήση βοτουλινικής τοξίνης διαρκεί συνήθως έως 6 μήνες.

Η κατάστασή τους αποτελεί ένδειξη της γενικότερης υγείας του οργανισμού και η φροντίδα τους είναι ιδιαίτερα σημαντική. Οι παθήσεις των νυχιών είναι πολλαπλές και άλλοτε αποτελούν οι ίδιες αυτές το πρόβλημα και άλλοτε αποτελούν ένδειξη κάποιας άλλης συστηματικής πάθησης

• Μελάνωμα: Το μελάνωμα είναι ένας κακοήθης όγκος που εμφανίζεται κυρίως στο δέρμα και πιο σπάνια στον οφθαλμό, στις μήνιγγες και σε άλλους βλεννογόνους. Προέρχεται από τα μελανοκύτταρα και στην Ελλάδα η συχνότητα της νόσου είναι περίπου 4-6 περιστατικά ανά 100.000 κάτοικους. Το μελάνωμα τις περισσότερες φορές εκδηλώνεται από την αρχή ως μελάνωμα και μόνο σε ένα μικρό ποσοστό αναπτύσσεται στη βάση ενός προ υπάρχοντος σπίλου (ελιά).Η κλινική εικόνα των μελανωμάτων ποικίλλει αλλά συχνά οι ύποπτες βλάβες χαρακτηρίζονται από ακανόνιστα όρια, ασυμμετρία, ποικιλοχρωμία και μεταβολή σε σχήμα ή μέγεθος. Οι παράγοντες κίνδυνου για την εκδήλωση του μελανώματος είναι η έκθεση στην υπεριώδη ακτινοβολία, ο μεγάλος αριθμός σπίλων, ο ανοιχτός φωτότυπος δέρματος, η κληρονομικότητα, η ύπαρξη δυσπλαστικών σπίλων.Το μελάνωμα μπορεί να επεκταθεί κι εκτός δέρματος δίνοντας μεταστάσεις σε αλλά όργανα και στους λεμφαδένες και ανάλογα με την διασπορά του κατηγοριοποιείται σε 4 στάδια.

Η θεραπεία του μελανώματος είναι κυρίως χειρουργική και ανάλογα με το στάδιο μπορεί να συνδυαστεί και με συμπληρωματικές θεραπείες. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία του μελανώματος σε αρχικό στάδιο είναι πολύ σημαντική καθώς τότε η πρόγνωση είναι πολύ καλή. Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντικό να πραγματοποιούνται περιοδικοί έλεγχοι στον δερματολόγο με κλινική και θερμοσκοπική εξέταση για την έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση κάθε ύποπτης δερματικής βλάβης.

• Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα: Πρόκειται για τον πιο συχνό καρκίνο του δέρματος και ο βασικός παράγοντας κινδύνου για την εμφάνισή του είναι η χρόνια και παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο. Συνήθως εμφανίζεται σαν ένα οζίδιο στο χρώμα του δέρματος ἠ μελαχρωματικό, το οποίο με τον καιρό μεγαλώνει και ενίοτε εξελκώνεται και αιμορραγεί. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα είναι η λιγότερο επικίνδυνη μορφή καρκίνου του δέρματος καθότι αναπτύσσεται αργά και μόνο πολύ σπάνια δίνει μεταστάσεις.

Η θεραπεία ανάλογα με το είδος του βασικοκυτταρικού καρκινώματος μπορεί να είναι χειρουργική είτε μη χειρουργική (PDT, Imiquimod cream κ.ά.)

• Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα: Πρόκειται για μη μελανοκυτταρικό καρκίνο του δέρματος που εμφανίζεται κυρίως σε ηλιοεκτεθειμένες περιοχές του δέρματος. Μπορεί να αναπτυχθεί σε υγιές δέρμα ἠ να προέλθει από μια ακτινική υπερκεράτωση. Σε αντίθεση με το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, αναπτύσσεται γρήγορα και μπορεί να δώσει μεταστάσεις στους λεμφαδένες ἠ και σε απομακρυσμένα όργανα.

Η αντιμετώπιση είναι χειρουργική και ανάλογα με το στάδιο μπορεί να συνδυαστεί και με άλλες συμπληρωματικές θεραπείες.

Γνωστό και ως πανάδες πρόκειται για καφέ κηλίδες που εμφανίζονται στο πρόσωπο (μέτωπο, παρείες, άνω χείλος) κυρίως στις γυναίκες και είναι πιο εμφανείς το καλοκαίρι.

Η έντονη έκθεση στον ήλιο, οι ορμονικές αλλαγές κατά την κύηση, η χρήση αντισυλληπτικών χαπιών και η χρήση solarium είναι παράγοντες που σχετίζονται με την εμφάνιση του μελάσματος.

Για την θεραπεία χρησιμοποιούνται τοπικές κρέμες, χημικά peelings, θεραπείες laser ἠ και συχνά συνδυασμός τους, με την επιλογή κάθε φορά να εξαρτάται από την έκταση και το βάθος του μελάσματος καθώς και τις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης.

Χαρακτηριστικά η λοίμωξη εκδηλώνεται με επώδυνο φυσαλιδώδες εξάνθημα που ακολουθεί την κατανομή ενός συγκεκριμένου δερματοιού. Συχνά εντοπίζεται στο πρόσωπο, στο θώρακα και την οσφυική περιοχή, ενώ πριν την εκδήλωση του εξανθήματος προϋπάρχουν πρόδρομα συμπτώματα (υπερευαισθησία, κνησμός, πόνος).

Ο κυκλος της νοσου είναι περιπου 7-14 ημερες. Η θεραπεια με αντιικη αγωγη από το στομα πρεπει να χορηγείται εγκαιρα (εντος 48 ωρων) για να είναι αποτελεσματική αλλα και για την μειωση της πιθανοτητας εκδηλωσης μεθερπητικης νευραλγιας(παραμονη του εντονου πονου μετα την αποδρομη του εξανθήματος του ερπη ζωστηρα).